İçiniz rahat olsun, herkese hitap eden harika bir hediyedir. Özellikle de koku hafızasının etkisini düşündüğümüzde, sanki sırf hediye vermek için tasarlanmıştır diyebiliriz. Ayrıca bir “hızlı tüketim ürünü” olduğundan, o an bir talep olmasa da gelecekteki bir ihtiyacı karşılamış olursunuz. Fakat kişinin hangi koku ailesinden hoşlandığını önceden araştırmanız veya sürpriz olacaksa açık ürün değişim garantisine dikkat etmeniz gerekiyor. Bir diğer önemli nokta da; koku, kişisel şeylerin özel ve bağlayıcı bir ifadesidir. Hediye aldığınız kişiyi ifade etmeyen, sırf hediye vermiş olmak için kalitesiz bir ürün alırsanız koklayanda çok kötü bir intiba bırakabilirsiniz ki bunun da size şüphesiz muazzam olumsuz bir etkisi olacaktır. Bu yüzden hediye alacağınız markanın çizgisine güveniyor olmanız çok önemlidir. Ne kadar narin bir konu olduğunu farklı bir dille anlatalım. Mesela, sokakta birisi, bilmediğiniz bir oda kokusu markasını hediye etse alır mısınız? Belki bir zararı olur endişesiyle yani bilinçli bir sağlık kaygısıyla, hediyeyle ilgilenmeyenlerimiz çoğunlukta olacaktır. Fakat aynı şartlarda hediye edilen bir bardak olsa bu tip bir filtreleme yapmadan hemen kabul edebiliriz. Dolayısıyla kokulu ürünü hediye vermek, hassas davranılması gereken çok özel bir konudur. “Ucuz kokan, daha pahalıya mal olur.” diyerek fikrimizi özetleyelim.
Farklı bir düşüncemi paylaşmak isterim. Koku hafızasından bahsedebiliyorsak, kokunun unutturabilmesinden de söz edebilmeliyiz. Yani bize koku bazı şeyleri hatırlatabiliyorsa o zaman unutturabilmeli de. Bu düşünceden yola çıkarak hafızamızda kokuyla bağlanmış bir anıyı yine koku ile yok etmemiz mümkün olabilir. Bunun için hatıramızdaki o kokunun “çok daha güzel bir versiyonuna” rastlayıp devamlı kokladığımızda; zamanla yeni kokuyla tanışma anımız hafızamızda kalacaktır. Örneğin; sandal ağacı kokusuna ilk kez bir arkadaşınızın evinde rastladınız ve beğendiniz. Fark edilir derecede çok daha güzel bir sandal ağacı kokusuyla karşılaştığınızda, ilk karşılaşma anınız büyük bir ihtimalle aklınıza gelecektir. Zamanla ilk hatıranızdaki sandal ağacı kokusu silinecektir. Dolayısıyla bu örnekte önemli olan hatıra değil ilk defa koklanan ve beğenilen bir koku çeşididir. Diğer durum ise hatıranın önemli olduğu ve kokunun da bulunduğu bir anıdır. Örneğin; bir trafik kazası yaptınız ve etrafınızdaki portakal ağaçlarından gelen koku, bu trajik anın kötü bir temsilcisi olarak hafızanıza kazındı. Portakal kokusunu daha önce defalarca koklamıştınız fakat bu sefer aynı koku kötü bir anının bir parçası olarak belleğinize girdi. Bu durumun koku ile silinebilmesi için henüz bir önerim yok fakat psikiyatri biliminin ilerleyen yıllarda bu yönde farklı cevaplar bulacağını düşünüyorum. Özetle koku hafızasından bahsederken iki farklı örnek gösterdik. İlkinde başrol kokuda, diğerinde ise anıda.